Viêm phổi cộng đồng: Tất cả các thông tin cần biết

Viêm phổi cộng đồng là bệnh thường gặp và có nguy cơ gây tử vong cao. Do đó, cần nắm rõ được nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng ngừa viêm phổi cộng đồng.

Viêm phổi cộng đồng là gì?

Viêm phổi cộng đồng là tình trạng nhu mô phổi bị nhiễm khuẩn, xảy ra ở ngoài bệnh viện. Hiểu đơn giản là bệnh viêm phổi xảy ra ở ngoài cộng đồng. Bao gồm viêm tiểu phế quản tận, viêm phế nang, viêm túi phế nang, ống phế nang hoặc viêm tổ chức kẽ của phổi.

Nguyên nhân viêm phổi cộng đồng

Hiện nay, có đến 50% trường hợp viêm phổi cộng đồng không xác định được nguyên nhân gây bệnh. Còn lại hầu hết do vi khuẩn Streptococcus pneumonia, hoặc do vi khuẩn Mycoplasma pneumonia, Legionella spp, Chlamydia pneumonia, virus, nấm, ký sinh trùng hoặc do mắc một số bệnh lý nguy hiểm khác như suy thận, bệnh phổi tác nghẽn mãn tính, đái tháo đường, bệnh tim, gan,…

Những đối tượng có nguy cơ bị viêm phổi cộng đồng

• Người bị nhiễm phế cầu kháng thuốc, kháng penicillin
• Người cao tuổi hoặc trẻ nhỏ sức đề kháng yếu
• Người nghiện bia rượu
• Mắc các bệnh về tim mạch, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, giãn phế quản, viêm phổi nhiều thùy
• Người bị suy dinh dưỡng

Tiêu chuẩn chẩn đoán viêm phổi cộng đồng

Có 2 loại viêm phổi cộng đồng là điển hình và không điển hình

Viêm phổi cộng đồng điển hình: Người bệnh sốt cao đột ngột, cảm thấy rét run, khó thở, ho khan sau chuyển sang ho có đờm màu đục, vàng hoặc rỉ sét, đau tức ngực khi thở, khi ho.

Viêm phổi cộng đồng không điển hình: Sốt nhẹ và từ từ, ho khan hoặc có ít đờm nhầy, không bị đau tức ngực, khó thở, đau họng, nhức đầu, mệt mỏi, buồn nôn hoặc nôn, tiêu chảy,…

Để chuẩn đoán viêm phổi cộng đồng được chính xác nhất, người bệnh cần làm các xét nghiệm và chụp x-quang phổi.

>> TÌM HIỂU RÕ HƠN: Những triệu chứng viêm phổi để tránh nhầm lẫn với bệnh hô hấp khác

Chẩn đoán viêm phổi cộng đồng

Viêm phổi cộng đồng là viêm phổi do nhiễm khuẩn từ cộng đồng; tức viêm phổi xuất hiện khi bệnh nhân đang sống ngoài bệnh viện hoặc ít nhất không ở trong bệnh viện trước đó 14 ngày. Chẩn đoán viêm phổi cộng đồng dựa trên khai thác tiền sử, bệnh sử và khám lâm sàng kém chính xác; mà cần phải kết hợp với X quang ngực.

Chẩn đoán lâm sàng: ho, khạc đờm, khó thở, sốt, nghe phổi có tiếng ran nổ, tiếng thở bất thường.

Chụp X quang ngực: không có hình ảnh đặc trưng trên X-quang ngực cho phép chẩn đoán căn bệnh. Tổn thương viêm phổi cộng đồng ở các thùy dưới của phổi với bắt cứ nguyên nhân gì.

• Dạng hình mờ đồng nhất ít gặp hơn trong viêm phổi do M. pneumoniae so với các căn nguyên khác.
• Viêm phổi pneumococcus có nhiễm khuẩn máu thường có tổn thương nhiều thùy hơn so với không có nhiễm khuẩn máu và tràn dịch màng phổi cũng thường thấy hơn trên các trường hợp này.
• Tổn thương hạch được nhận thấy trên một số trường hợp viêm phổi do mycoplasma nhưng không thấy trên các trường hợp viêm phổi do các tác nhân khác.
• Viêm phổi cộng đồng do S. aureus thường có tổn thương nhiều thùy, có các bóng khí hoặc tràn khí màng phổi tự phát.

CT scans ngực cho chẩn đoán viêm phổi cộng đồng chính xác hơn so với X – quang ngưc.

Các xét nghiệm đánh giá và theo dõi

Viêm phổi cộng đồng điều trị trong bệnh viện cần được thực hiện các xét nghiệm ngay khi nhập viện:

• Xquang ngực
• Xét nghiệm công thức máu, ure máu
• Điện giải, chức năng gan,
• CRP (C reactive protein) ở nơi có điều kiện, khí máu động mạch nhất là khi SpO2 < 92%.

Điều trị viêm phổi cộng đồng

Bệnh nhân viêm phổi cộng đồng ngoại trú

Trường hợp không có các yếu tố nguy cơ và bệnh lý đi kèm không gây nguy hiểm có thể điều trị tại nhà. Bệnh nhân chỉ cần uống một trong các thuốc điều trị viêm phổi: Thuốc kháng sinh azithromycin, doxycycline, clarithromycin.

Nếu có các yếu tố nguy cơ hoặc bệnh lý đi kèm (trừ bệnh tim, thận, gan, phổi, suy giảm miễn dịch, đái tháo đường, dùng thuốc ức chế miễn dịch) sử dụng các loại thuốc kháng sinh Fluoroquinolone hô hấp như gemifloxacin, moxifloxacin, levofloxacin dùng một mình, hoặc amoxicillin liều cao, lactam đường uống, cefpodoxime kết hợp với doxycycline hoặc hacrolide.

Bệnh nhân viêm phổi cộng đồng nội trú (chữa trị tại bệnh viện)

Theo chỉ định và phác đồ điều trị của bác sỹ chuyên khoa. Thường sẽ được sử dụng lactam tiêm mạch: ceftriaxone, cefotaxime có thể thay bằng ampi/sulbactam, kết hợp với macrolide hoặc fluoroquinolone tiêm mạch,…

Nếu bệnh nhân nhập viện được sử dụng kháng sinh đầu trong vòng 8h đầu (trong 4h đầu đối với guideline mới) thì sẽ giảm được tỷ lệ tỷ vong cho người bệnh.

Ngoài ra, để việc chữa viêm phổi cộng đồng hiệu quả nhanh hơn thì nên áp dụng thêm một số biện pháp điều trị khác như:

• Uống thuốc giảm đau khi có triệu chứng đau ngực
• Bệnh nhân ho nhiều gây kiệt sức có thể dùng thuốc giảm ho
• Bù nước và điện giải
• Nếu bệnh nhân bị giảm oxy máu phải có oxy liệu pháp
• Có chế độ dinh dưỡng tốt cho người bệnh
• Có thể sử dụng thuốc an thần nếu cần

Cách phòng ngừa bệnh viêm phổi cộng đồng

• Luôn giữ ấm cơ thể nhất là cổ, ngực, gan bàn chân trong mùa đông.
• Không hút thuốc lá, thuốc lào, uống rượu bia, các chất kích thích khác.
• Khi đi ra ngoài cần phải đeo khẩu trang để tránh hít phải khói bụi, hóa chất độc hại, hoặc dị vật có trong không khí.
• Chữa trị triệt để các ổ nhiễm khuẩn ở tai – mũi – họng.
• Có chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, tập luyện thể dục thể thao hợp lý để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
• Đặc biệt, để ngăn ngừa viêm phổi cộng đồng, cần phải tiêm phòng vaccine cúm, phế cầu nếu đang bị mắc các bệnh suy tim, suy thận, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, giãn phế quản, người trên 65 tuổi hoặc người đã cắt lách.

Qua những thông tin về bệnh viêm phổi cộng đồng, hi vọng sẽ giúp ích cho bạn đọc.