Đau thần kinh tọa là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Đau thần kinh tọa hay còn gọi là đau dây thần kinh tọa, là một hiện tượng bệnh y khoa có triệu chứng đau dọc từ lưng dưới xuống chân. Khi làm những việc nặng, cơn đau có thể ập tới. Tuy nhiên, triệu chứng này thường xuất hiện ở một bên cơ thể. Bệnh có nguy hiểm không? Tại sao lại bị đau? Chúng ta cùng tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây.

Đau thần kinh tọa là gì?

Đau thần kinh tọa hay còn được gọi là đau đau thần kinh hông to. Biểu hiện bởi cơn đau của dây thần kinh là : đau tại mắt cá ngoài chân và các ngón chân, cột sống lưng lan ra tới mặt ngoài đùi, mặt trước bên ngoài cẳng chân. Tùy theo vị trí đau mà hướng lan sẽ khác nhau. Tuy nhiên, tình trạng này chỉ hay xuất hiện ở một bên của cơ thể.

Cơn đau này thường xảy ra nhất khi bị thoát vị đĩa đệm, khi đó các ống sống hoặc đốt sống trên cột sống bị hẹp gây ra sự chèn ép một phần đến dây thần kinh. Điều này sẽ gây ra tình trạng đau, viêm và tê dọc xuống ở một bên chân có dây thần kinh bị ảnh hưởng.

Mặc dù cơn đau có thể gây ra đau đớn, khó chịu nhiều nhưng hầu hết các trường hợp sẽ tự khỏi nhờ các phương pháp điều trị tại bệnh viện không phẫu thuật trong thời gian vài tuần. Nhiều người bị đau nặng sẽ làm cho chân yếu đi rất nhiều, dẫn đến sự thay đổi ở bàng quang, ruột yếu đi có thể phải cần đến phẫu thuật.

Bệnh thường gặp ở người trong lứa tuổi lao động (30 đến 50 tuổi). Trước đây tỷ lệ nữ thấp hơn nam, nhưng hiện nay theo nghiên cứu năm 2011 lại cho thấy tỷ lệ nam lại thấp hơn nữ. Mà nguyên nhân chính thường gặp nhất là thoát vị đĩa đệm chèn ép vào dây thần kinh tọa chiếm đến 80% các trường hợp.

Đau dây thần kinh tọa bệnh học nội khoa, là bệnh rất hay thường gặp, chỉ đứng thứ 2 sau viêm khớp dạng thấp và bệnh này cần phải điều trị tại bệnh viện.

Triệu chứng đau thần kinh tọa

Các triệu chứng điển hình của bệnh lý này là bệnh nhân sẽ có cơn đau đầu tiên ở dưới thắt lưng sau đó lan xuống mông rồi chạy dọc xuống mặt sau của chân. Người bệnh sẽ thấy khó chịu ở những bộ phận mà có dây thần kinh tọa chạy qua. Thông thường sẽ chỉ xuất hiện ở một bên của cơ thể. Tuy nhiên vẫn có trường hợp bị cả hai bên, tùy theo vị trí dây thần kinh bị chèn ở cột sống.

Một số bệnh nhân còn gặp phải các triệu chứng như: khi di chuyển sẽ đau hơn hoặc mất luôn khả năng chuyển động. Ngứa, tê hay yếu các cơ ở bàn chân. Mất đi khả năng kiểm soát bàng quang, ruột hay còn gọi là hội chứng chùm đuôi ngựa.

Các triệu chứng bệnh:

• Đau ở cột sống thắt lưng rồi lan tới mặt ngoài đùi, đau theo đường đi của dây thần kinh, mắt cá và ngón chân, trước và sau cẳng chân. Tùy thuộc vào vị trí bị tổn thương mà có các triệu chứng khác nhau: khi bị tổn thương rễ L5 sẽ đau đến mu bàn chân, lòng bàn chân và lan tới ngón chân. Nếu bị tổn thương rễ L4 sẽ đau đến khoeo chân. Ngoài ra có một số trường hợp chỉ đau dọc chân.
• Các cơn đau sẽ khác nhau, từ đau nhẹ cho đến rất đau, đau nhói, đau dữ dội. Có thể cảm thấy như bị điện giật hay một cú giật. Nó có thể nhói lên khi bạn hắt hơi, ho, làm việc nặng hay ngồi lâu.
• Cơn đau từ cột sống thắt lưng đến mông và xuống đến phía sau chân là biểu hiện của bệnh đau dây thần kinh tọa. Bệnh nhân sẽ cảm thấy thật sự khó chịu ở tất cả mọi nơi dọc theo nơi dây thần kinh đi qua. Tuy nhiên nó chỉ đi theo một con đường từ thắt lưng xuống mông và đến mặt sau của đùi và cuối cùng là bắp chân.

Nguyên nhân đau thần kinh tọa

Tình trạng này xảy ra khi dây thần kinh bị chèn. Thường nguyên nhân là do thoát vị đĩa đệm ở xương cột sống hay sự phát triển vượt mức của gai trên đốt sống. Một số trường hợp có thể là bị chèn bởi khối u hoặc là do bệnh đái tháo đường làm tổn thương.

• Thông thường nguyên nhân là do đĩa đệm cột sống bị lồi ra và chèn trực tiếp vào dây thần kinh. Đĩa đệm mang nhiệm vụ là giảm sốc ở cột sống, tuy nhiên một số trường hợp bị thoát vị đĩa đệm làm đè lên dây thần kinh.
• Nguyên nhân hiếm gặp như dây thần kinh bị chèn vì có khối u, cơ, chấn thương, mang thai, nhiễm trùng, gãy xương chậu, chảy máu trong,…
• Các nguyên nhân khác như: Viêm khớp thoái hóa gây sưng dây thần kinh, tổn thương thân đốt sống, viêm đĩa đệm, chấn thương,…
• Hẹp cột sống: khi cột sống bị hao mòn sẽ dẫn đến tình trạng thu hẹp của ống tủy, dẫn đến áp lực trên dây thần kinh ở hông. Thường ở độ tuổi trên 60 hay gặp phải trường hợp này.
• Trong cột sống có khối u: khối u chạy dọc theo dây thần kinh hay dọc theo cột sống. Các khối u càng to gây áp lực càng nhiều lên dây thần kinh, sẽ dẫn đến đau dây thần kinh tọa.
• Thoát vị đĩa đệm: là nguyên nhân chính gây nên bệnh. Các đĩa đệm bị tổn thương và thoái hoá khiến đĩa đệm lồi ra ngoài chèn vào dây thần kinh hông.
• Nhiễm trùng hay chấn thương: là những nguyên nhân phổ biến dẫn đến đau thần kinh tọa. Bên cạnh đó có một số trường hợp đau dây thần kinh tọa mà không tìm ra nguyên nhân cụ thể.
• Béo phì: Khi người có cân nặng hơn những người bình thường sẽ dẫn đến tăng áp lực cho cột sống. điều này góp phần làm kích thích đến việc đau thần kinh tọa.