Trẻ rất dễ bị viêm phổi nếu không được phát hiện, điều trị sớm thì có thể gây tử vong. Cùng tìm hiểu cách nhận biết trẻ bị viêm phổi chính xác, cũng như các biện pháp điều trị và chăm sóc trẻ bị viêm phổi như thế nào ngay sau đây nhé!
Cách nhận biết trẻ bị viêm phổi chính xác nhất
Trẻ bị viêm phổi thường có các dấu hiệu, triệu chứng sau:
- Ho nặng tiếng
- Thở nhanh liên tục, dồn dập
- Trẻ < 2 tháng tuổi: Thở > 60 nhịp/phút
- Từ 2 tháng – 1 tuổi: Thở > 50 nhịp/phút
- Trẻ > 1 tuổi: Thở > 40 nhịp/phút
- Thở gắng sức: Quan sát thấy trẻ thở rên, cánh mũi phập phồng, rút lõm lồng ngực, co rút hõm ngực và cơ liên sườn bị co kéo
- Sốt vừa, sốt cao (trẻ có hệ miễn dịch yếu không có biểu hiện này)
- Đau tức ngực trong khi ho và giữa những cơn ho
- Nôn mửa
- Môi, mặt tím tái khi ho do trẻ bị thiếu oxy
- Thở rít
>> Có thể dễ dàng phát hiện được viêm phổi nhờ những triệu chứng viêm phổi điển hình

Nếu bé có một số biểu hiện, triệu chứng trên, đặc biệt là dấu hiệu ho, thở nhanh hoặc thở gắng sức và sốt thì rất có thể trẻ bị viêm phổi. Khi đó, cha mẹ cần phải cho trẻ đến bệnh viện thăm khám để có biện pháp điều trị kịp thời.
Nguyên nhân thường gặp khiến trẻ bị viêm phổi
Trẻ bị viêm phổi do nhiều nguyên nhân gây ra, thường gặp nhất là do virus, vi khuẩn, nấm và hóa chất.
- Trẻ > 5 tuổi: Nguyên nhân do vi khuẩn không điển hình Chlamydia Pneumoniae, Mycoplasma Pneumonia, phế cầu và siêu vi hô hấp.
- Đối với trẻ < 5 tuổi: Nguyên nhân gây bệnh là do vi khuẩn tụ cầu vàng, HiB, liên cầu pyogenes và phế cầu.
- Trẻ < 2 tháng tuổi: Bên cạnh những loại vi khuẩn gây viêm phổi như trẻ dưới 5 tuổi thì một số loại vi khuẩn đường ruột E.Coli, Proteus cũng là nguyên nhân gây bệnh. Các loại vi khuẩn đường ruột được lây truyền từ mẹ sang con.
Đối tượng trẻ có nguy cơ cao mắc bệnh gồm:
- Trẻ dưới 1 tuổi, sinh non, suy dinh dưỡng, sức đề kháng của cơ thể kém
- Trẻ em ở những nước nghèo, điều kiện vệ sinh, kinh tế và chăm sóc y tế còn kèm
- Sống trong môi trường bụi bẩn, thường xuyên hít phải khói thuốc lá, thuốc lào
- Trẻ ở độ tuổi đi nhà trẻ
Điều trị viêm phổi ở trẻ em an toàn, hiệu quả
Khi trẻ có những biểu hiện bị viêm phổi, cha mẹ cần đưa bé đến bệnh viện, cơ sở y tế uy tín khám, thực hiện xét nghiệm máu, chụp X-quang. Sau đó có phác đồ điều trị kịp thời.
Cha mẹ tuyệt đối không được tự ý mua kháng sinh về cho trẻ uống tại nhà. Tránh biến chứng, nguy hiểm đến sức khỏe, tính mạng của trẻ.
Cần lưu ý, ho là phản xạ tự nhiên của cơ thể để loại bỏ đờm nhầy, dị vật, tác nhân gây hại ra ngoài làm thông thoáng đường hô hấp. Chính vì thế, khi trẻ bị viêm phổi ho, cha mẹ không được cho bé uống thuốc giảm ho khi chưa có sự đồng ý của bác sĩ điều trị.
Cần cho trẻ bị viêm phổi nhập viện điều trị khi:
- Bệnh có dấu hiệu tăng nặng
- Bị viêm phổi nặng
- Trẻ nhỏ < 6 tháng tuổi mắc bệnh
- Điều trị ngoại trú sau 2 – 4 ngày không thuyên giảm, thậm chí tăng nặng
- Trẻ nôn nhiều, không thể uống thuốc, ăn kém
- Trẻ nhỏ gia đình ở xa, khó khăn trong việc tiếp cận cơ sở y tế, bệnh viện khi cần hoặc gia đình không đảm bảo trong việc chăm sóc, theo dõi trẻ bị viêm phổi tại nhà.
Cách chăm sóc trẻ bị viêm phổi nhanh khỏi
Hạ sốt
- Sốt là triệu chứng viêm phổi ở trẻ em nên cha mẹ cần chườm ấm để hạ sốt cho trẻ.
- Nếu bé sốt cao trên 38,5 độ C, cha mẹ cho bé uống thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ điều trị.
- Cho trẻ uống nhiều nước để làm loãng đờm, giữ ẩm cổ họng, hạ sốt và bù lại phần nước bị mất do sốt cho cơ thể.
Vỗ lưng cho bé
Thực hiện vỗ lưng cho bé để đờm nhầy được bài tiết ra ngoài dễ dàng hơn, đường thở thông thoáng, trẻ dễ thở hơn.
Thời điểm thực hiện vỗ lưng cho trẻ bị viêm phổi tốt nhất là trước khi ăn hoặc sớm nhất 1 tiếng sau ăn. Cha mẹ khum bàn tay lại, giữ ngón cái ép vào ngón trỏ. Vỗ nhẹ nhàng vào lưng bên trái rồi sang phải. Lực vỗ vừa phải không quá mạnh làm đau trẻ. Mỗi bên vỗ khoảng 3 – 5 phút.
Không được vỗ vào vùng xương sống, xương ức và dạ dày của trẻ.
Hướng dẫn trẻ ho
Trẻ lớn sau khi được vỗ ở mỗi khu vự thì yêu cầu bé ho. Đến khi hết cơn ho thì tiếp tục vỗ. Cách thực hiện: Cho trẻ ngồi, đầu hơi ngả về phía trước. Hít vào rồi mở miệng, hóp cơ bụng để ho được sâu. Tiếp tục hít vào vào ho đến khi khạc được đờm nhầy ra ngoài.
Đối với trẻ nhỏ thì điều dưỡng dùng máy hút đờm dãi ra khỏi hầu họng đến khi trẻ tự ho khạc ra ngoài được thì dừng lại.
Vệ sinh, chế độ ăn uống
- Cha mẹ cần vệ sinh nhà cửa, đồ dùng, đồ chơi của trẻ sạch sẽ. Khi chăm sóc và làm đồ ăn cho bé thì cần phải rửa tay sạch sẽ bằng nước rửa tay.
- Vệ sinh tai mũi họng sạch cho bé bằng nước muối sinh lý. Nếu sử dụng khăn giấy mềm lau đờm dãi, nước mũi cho trẻ thì phải bỏ vào giỏ đựng rác ngay sau khi dùng. Còn sử dụng khăn xô thì phải giữ vệ sinh khăn.
- Chế độ ăn uống của trẻ giàu dinh dưỡng, đồ ăn dễ tiêu, lỏng, mềm dễ nuốt
- Chia nhỏ thành nhiều bữa ăn, số lượng đồ ăn ít hơn bình thường để đảm bảo cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho trẻ. Bởi khi trẻ bị bệnh thường mệt mỏi, chán ăn.
- Sử dụng một số mẹo dân gian chữa bệnh khi trẻ bị viêm phổi như hoa hồng trắng hấp đường phèn, chanh đào mật ong, quất hấp đường phèn/mật ong…
Qua trên, bạn đọc có thể hiểu hơn về bệnh viêm phổi ở trẻ nhỏ. Từ đó biết cách chăm sóc, điều trị trẻ bị viêm phổi, tránh trường hợp chăm sóc, điều trị sai cách gây nguy hiểm đến tính mạng của trẻ.
>> XEM THÊM: Bệnh viêm phổi có lây không?