Bạch cầu ái toan là một phần của hệ miễn dịch và thành phần quan trọng của máu. Nó đóng một vai trò quan trọng cho sự sống của cơ thể con người. Vậy tăng bạch cầu ái toan có nguy hiểm không, có liên quan đến bệnh lý nào? Cùng tìm hiểu ngay sau đây nhé!
Đặc điểm, vai trò của bạch cầu ái toan
Đặc điểm
- Bạch cầu ái toan cũng như những loại bạch cầu khác và có các đặc điểm sau:
- Xuyên mạch: Thay đổi hình dạng để xuyên qua vách giữa những tế bào để đến được nơi cần thiết.
- Chuyển động: Chuyển động bằng chân giả với tốc độ khoảng 40mm/phút.
- Hóa ứng động và nhiệt ứng động.
- Thực bào, ẩm bào.
Vai trò
Bạch cầu ái toan có vai trò quan trọng trong hệ thống miễn dịch của cơ thể con người bao gồm:
Phá hủy những chất lạ: Tiêu thụ những chất lạ, như ký sinh trùng xâm nhập vào cơ thể. Sự phá hủy này nhờ vào những thành phần của hệ thống miễn dịch.
Điều hòa phản ứng viêm: Bạch cầu ái toan tăng sẽ làm quá trình viêm được thúc đẩy. Chính vì thế sẽ giúp ly tách, kiểm soát một vị trí bệnh nào đó đang diễn ra. Tuy nhiên, trong một số trường hợp phản ứng viêm diễn ra mạnh hơn mức cần thiết dẫn đến triệu chứng phức tạp, thậm chí khiến mô bị tổn thương. Ví dụ như, bạch cầu ái toan đóng vai trò chính trong những dấu hiệu biểu hiện bệnh hen suyễn và dị ứng, sốt mùa hè.
Tăng bạch cầu ái toan là gì?
Tăng bạch cầu ái toan là sự tăng số lượng bạch cầu ái toan trong máu ngoại vi. Bình thường giới hạn khoảng 0.6 × 10⁹/L (600/microlit), thấp hơn (khoảng 0.4 × 10⁹/L [400/microlit]) trừ trường hợp người bị dị ứng nhẹ.
Nguyên nhân gây bệnh
Nguyên nhân gây tăng bạch cầu ái toan thường phụ thuộc vào kinh tế xã hội và địa lý.
- Những nước đang phát triển: Nhiễm ký sinh trùng.
- Nước phát triển: Dị ứng
Một số nguyên nhân ít gặp, hiếm gặp khác gây tăng bạch cầu ái toan. Tuy nhiên, đây lại là những nguyên nhân đóng vai trò quan trọng do có thể là những bệnh lý nặng gây ra.
Số lượng bạch cầu ái toan càng tăng cao thì lại càng cần phải xác định được nguyên nhân gây bệnh. Bởi lẽ, có thể là:
- Bệnh tiềm ẩn nào đó gây ra cần phải điều trị đặc hiệu.
- Gây tổn thương mô khi tăng bạch cầu ái toan quá mức cần thiết.
- Đe dọa tính mạng của người bệnh.
Các bệnh lý gây tăng bạch cầu ái toan
Có nhiều bệnh lý tiềm ẩn gây tăng bạch cầu ái toan, bao gồm:
- Những bệnh dị ứng: Đặc ứng, những bệnh liên quan và tăng bạch cầu ái toan do thuốc.
- Những bệnh nhiễm trùng: Ký sinh trùng (giun sán), nấm, nhiễm trùng khác.
- Rối loạn tân sản, huyết học chẳng hạn như: Hội chứng cường bạch cầu ái toan, lymphoma, leukemia (M4), mastocytosis, các khối u như ung thư phổi, ung thư biểu mô tuyến…
- Bệnh nội tiết như suy thượng thận
- Các loại phản ứng miễn dịch như hội chứng Omenn, hội chứng cường IgE.
- Bệnh lý khác: Kích thích thanh mạc, bệnh huyết khối động mạch, di truyền.
Phân loại tăng bạch cầu ái toan
Theo đặc tính nguyên nhân: Tăng tự phát, nguyên phát và thứ phát.
Theo bệnh lý:
- Tăng eosinophil liên quan với bệnh dị ứng
- Tăng eosinophil với tổn thương thâm nhiễm phổi
- Nhiễm HIV và bệnh lý suy giảm miễn dịch
- Tăng bạch cầu ái toan trong nhiễm ký sinh trùng
- Tăng bạch cầu ái toan liên quan đến bệnh lý da
- U dưỡng bào
- Ung thư bạch cầu ái toan cấp
- Tăng bạch cầu ái toan kèm tổn thương nhiều cơ quan
- Hội chứng tăng eosinophil tự phát (Hypereosinophilic syndrome_HES)
- Bệnh tắc nghẽn động mạch
- U lympho
- Suy giảm miễn dịch
Theo bệnh nguyên và số lượng bạch cầu ái toan trong máu
500 – 2.000 tế bào/ µl | 2.000 – 5.000 tế bào/ µl | > 5.000 tế bào/ µl |
Hen dị ứng Dị ứng thức ăn Bệnh Addison Mề đay Thâm nhiễm phổi với hội chứng tăng BCAT Ung thư Đa polyp mũi | Hen nội sinh Hội chứng Churg- Strauss Nhiễm nấm Aspergillus phế quản phổi dị ứng Tân sinh mạch máu Nhiễm HIV/AIDS Viêm cân mạc tăng BCAT Phản ứng thuốc | Hội chứng tăng BCAT tự phát Hội chứng đau cơ tăng BCAT Phù niêm từng giai đoạn Bệnh bạch cầu ác tính
|
Xét nghiệm xác định căn nguyên tăng bạch cầu ái toan
- Hỏi về bệnh sử, khám lâm sàng
- Các kết quả cận lâm sàng
- Xét nghiệm thăm dò khác theo chỉ định của bác sĩ
Một số bệnh lý liên quan đến tăng bạch cầu ái toan
Viêm phổi tăng bạch cầu ái toan
Viêm phổi tăng bạch cầu ái toan là một trong những dạng viêm phổi thường gặp. Triệu chứng gồm:
- Thâm nhiễm phổi
- Tăng bạch cầu ái toan trong nhu mô phổi và dịch rửa phế quản.
- Tăng bạch cầu ái toan trong máu ngoại vi (thỉnh thoảng mới có).
Bệnh viêm phổi tăng bạch cầu ái toan gồm:
- Bệnh cấp tính và mãn tính: Ho, sốt, khó thở.
- Hội chứng Loffler: Thâm nhiễm phổi thoáng qua, tăng bạch cầu ái toan máu.
- Viêm phổi tăng bạch cầu ái toan nhiệt đối: Tăng sự nhạy cảm đáp ứng phổi đối với loại giun chỉ trong mạch bạch huyết.
Bệnh viêm phổi tăng bạch cầu ái toan có thể diễn tiến từ nhẹ đến nặng với những triệu chứng biểu hiện ra bên ngoài. Chẳng hạn: Ho, sốt, khó thở, thở khò khè, sụt cân không rõ nguyên nhân, suy hô hấp…
Nguyên nhân gây viêm phổi bạch cầu ái toan: Nhiễm ký sinh trùng, nhất là Ascaris lumbricoides hoặc do thuốc. Tuy nhiên, có đến 1/3 người bệnh không xác định được nguyên nhân gây viêm phổi tăng bạch cầu ái toan.
Việc điều trị bệnh không khó khi xác định được chính xác nguyên nhân gây bệnh. Ví dụ:
- Tẩy giun nếu nguyên nhân gây bệnh là do giun sán.
- Ngưng sử dụng thuốc nếu do thuốc gây viêm phổi tăng bạch cầu ái toan.
- Nếu chưa xác định được nguyên nhân thì có thể được chữa trị bằng corticosteroid và erythromycin.
Viêm thực quản bạch cầu ái toan
Viêm thực quản tăng bạch cầu ái toan là tình trạng nhiều tế bào ái toan xâm nhập vào lớp biểu mô của niêm mạc thực quản. Đây là bệnh lý biểu hiện chủ yếu trên lâm sàng và giải phẫu. Quá trình niêm mạc thực quản bị viêm sẽ dẫn đến nhu động và lòng thực quản bị thay đổi gây ra triệu chứng bệnh.
Sinh bệnh học của viêm thực quản tăng bạch cầu ái toan liên quan đến những phản ứng tự miễn và dị ứng thức ăn.
Hiện nay, vẫn chưa có bất kỳ một phương pháp điều trị bệnh nào được chính thức công nhận. Tuy nhiên, có một vài phương pháp chữa trị viêm thực quản tăng bạch cầu ái toan dựa trên sự kiểm soát và tiếp xúc với những chất gây dị ứng bằng những loại thuốc kháng dị ứng. Nhất là thuốc corticoid tại chỗ đã chứng tỏ được hiệu quả trị bệnh rất tốt.
Bên cạnh đó, phương pháp nong thực quản qua nội soi cũng có hiệu quả khi thực quản bị hẹp. Nhưng khi áp dụng phương pháp này cần phải hết sức chú ý đến biến chứng nguy hiểm là vỡ thực quản.
Trên đây là một vài thông tin cần thiết về tình trạng tăng bạch cầu ái toan và bệnh lý liên quan đến tăng bạch cầu ái toan. Mong rằng những chia sẻ này giúp ích cho bạn đọc trong việc chữa trị bệnh và bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình.